Specialist ouderengeneeskunde; hét beroep van de toekomst
Rinske Oskam werkt als ‘Arts in Opleiding tot Specialist' (AIOS) in A.G. Bodaan en Huis in de Duinen, beiden woonzorglocaties van Kennemerhart. Een stage in het ziekenhuis leerde haar dat de hiërarchische structuur en het korte arts-patiëntcontact niet bij haar past. Tijdens een verpleeghuisstage ontdekte ze haar liefde voor de ouderenzorg. Dat werd nog eens bevestigd toen ze als vrijwilliger aan de slag ging bij Kennemerhart. Ze bezocht eenzame ouderen en werkte samen met een geestelijk verzorger. Ze hoorde over een vacature voor een basisarts en ging twee jaar geleden de opleiding in. Dat de opleiding haar volgend jaar opnieuw naar het ziekenhuis voert, neemt ze op de koop toe. Rinske: ‘Ik vind het vak specialist ouderengeneeskunde geweldig. De betrokkenheid bij het laatste stukje leven is mooi, waardevol en dankbaar. Communicatie met mensen met (vergevorderde) dementie is niet altijd makkelijk. Non-verbale communicatie en veel observeren voert dan de boventoon. Ik hou van de veelzijdigheid van dit vak. Je hebt met veel disciplines te maken en bouwt een band op met de cliënt, heel anders dan in het ziekenhuis. In het verpleeghuis gebeuren verdrietige dingen en soms heb je te maken met lastige situaties. Maar er wordt zeker ook gelachen.’
De medische vakgroep van Kennemerhart bestaat uit 14 specialisten ouderengeneeskunde, 3 physician assistants (PA, lees hier meer over dit vak ), 10 basisartsen, 1 verpleegkundig specialist, 4 praktijkverpleegkundigen en 12 opleidingsplekken (6 AIOS, 2 HAIO huisartsen in opleiding, 2 Co assistenten en 1 PA in opleiding).
Specialist ouderengeneeskunde Jurriaan Bos (bij Kennemerhart de opleider van Rinske) gooide op 28-jarige leeftijd het roer als bewegingswetenschapper om en ging voor de studie geneeskunde. Werkervaring in de thuiszorg leidde tot de keuze voor de ouderenzorg. De holistische kijk op mensen sprak hem aan. En 11 jaar geleden kwam hij als SO in dienst bij Amie Ouderenzorg, het latere Kennemerhart. Jurriaan vindt zijn werk veelzijdig en voortdurend in ontwikkeling. De verschuiving naar zorg thuis is duidelijk merkbaar, en de samenwerking in de ketenzorg wordt intensiever. Jurriaan wijst op de cruciale samenwerking met huisartsen, de zogenoemde 'Wijkgerichte zorg', om goede zorg thuis te waarborgen. ‘Overbelaste mantelzorgers proberen we in samenwerking met huisartsen en wijkverpleegkundigen te ontlasten door bijvoorbeeld dagbesteding in te schakelen’, aldus Jurriaan. Zorgtechnologie wordt ingezet en is behulpzaam, maar Jurriaan benadrukt dat er altijd behoefte zal zijn aan verpleeghuiszorg. ‘Binnen de medische vakgroep is er ook een merkbare verschuiving gaande. Er zijn steeds meer nieuwe beroepen, zoals physician assistants. Dat, en de inzet van verpleegkundig specialisten, zorgt ervoor dat de SO meer ruimte heeft voor de ‘regiefunctie’ zoals het meedenken over beleidsvraagstukken, vult Jurriaan aan. Echter, het directe contact met de cliënt blijft belangrijk voor hem. ‘De kwaliteit van leven staat altijd voorop. Dilemma's en moeilijke keuzes, zoals wel of niet behandelen, bespreken we in samenspraak met de familie, en gelukkig verlopen deze gesprekken meestal heel respectvol’.
'Onze Specialisten Ouderengeneeskunde leveren niet alleen een bijdrage aan de kwetsbare ouderen van nu, maar ook aan die van de toekomst! Want zorgen voor onze oudere generatie doen zij ook door een nieuwe generatie professionals op te leiden!' - Marijke Bol - van Manen, teamleider behandeldienst bij Kennemerhart.
Jurriaan: ‘Ik krijg bij Kennemerhart veel vrijheid en ontwikkelmogelijkheden. Zoals de kaderopleiding Psychogeriatrie en de kaderopleiding Opleiden die ik heb gedaan. Ik ben trots op mijn bijdrage aan het opleidingshuis zoals het nu vorm krijgt. Daarnaast ben ik er trots op hoe we de Wet zorg en dwang hebben uitgerold. Niet alleen in het verpleeghuis maar ook in de thuissituatie. Ik heb mee mogen werken aan de intramurale en extramurale richtlijnen rondom probleemgedrag en we zijn nog steeds aan het ‘bouwen’. Er wordt bij Kennemerhart naar elkaar geluisterd en er wordt goed samengewerkt. Het contact onderling is laagdrempelig. De passie voor het werk is voelbaar en geen dag is hetzelfde. Dat zorgt ervoor dat ik mijn werk met veel plezier voor deze organisatie doe.’
Hét beroep van de toekomst
Jurriaan pleit voor meer aandacht voor ouderengeneeskunde in de basisopleiding, bijvoorbeeld door ervaring in de ouderenzorg verplicht te stellen. Jurriaan: ‘Het co-schap ouderengeneeskunde in de opleiding tot arts is vaak nog vrij te kiezen of van te korte duur en daarmee niet volwaardig. En dat is jammer want veel SO’s vertellen dat ze pas tijdens een toevallig gekozen verpleeghuisstage erachter kwamen hoe bijzonder en mooi het werken in de ouderenzorg is. Daarnaast wordt de druk op de ouderenzorg steeds groter. Er komen steeds meer ouderen op een wachtlijst te staan, er zijn steeds vaker crisisopnames en is er behoefte aan goede begeleiding, zowel thuis als in het verpleeghuis. Aan studenten geneeskunde zou ik zeggen: De ouderenzorg is ongelooflijk veelzijdig, je hebt te maken met een enorm divers palet aan ziektebeelden, je werkt nauw samen met zorgcollega’s, niet alleen binnen de zorgorganisatie maar ook daarbuiten en de ouderenzorg is actueler dan ooit. Kortom, de specialist ouderenzorg is hét beroep van de toekomst!’
