Nieuws

Audrey van Schaik in Zorgvisie: ‘Het gaat om de cliënt, dan moet je niet zeuren over geld’

De invoering van de nieuwe Wet zorg en dwang verloopt niet erg soepel, met name de crisisopvang loopt vast. In regio Zuid-Kennemerland werken vier ouderenzorgorganisaties samen met de ggz om dit probleem op te lossen. Door die goede samenwerking hebben ze aan twee bedden genoeg. Audrey van Schaik, bestuursvoorzitter van Kennemerhart: 'Het gaat erom dat we de gezamenlijke verantwoordelijkheid dragen voor goede zorg voor de cliënt.'

Het project startte in 2017 met als doel om samen een acute opvang te verzorgen voor ouderen. Via het acute opvangsysteem cazhem.nl wordt bijgehouden bij welke ouderenzorgorganisatie plek is, er wordt getrieerd en vervolgens een plaats geregeld of extra thuiszorg ingezet.

Toen de Wet zorg en dwang werd ingevoerd, kon dit reeds ontwikkelde systeem voor acute opvang hier ook voor worden ingezet. Zorgbalans, de betrokken organisatie met de meeste expertise in de-escaleren en de juiste faciliteiten, vangt de ouderen met een inbewaringstelling (IBS), onder de Wet zorg en dwang op tijdens de acute situatie. Vervolgens wordt daarna samen met de andere ouderenzorgorganisaties, Stichting Sint Jacob, Zorggroep Reinalda of Kennemerhart een geschikte definitieve plek geregeld.

Audrey van Schaik, voorzitter van de raad van bestuur van ouderenzorgorganisatie Kennemerhart: ‘De afspraak is dat er, na de acute IBS-plaatsing bij Zorgbalans, binnen 48 uur een definitieve plek in de ouderenzorg gecreëerd is. In praktijk kijken we per casus wat de beste oplossing is. Het gaat erom dat we de gezamenlijke verantwoordelijkheid dragen voor goede zorg voor de cliënt. Deze samenwerking wordt niet gefinancierd door een financieel model.’

Iedere huisarts een SO

Ook huisartsen zijn aangesloten bij het project. Alle huisartsen in de regio zijn gekoppeld aan een verpleegkundige ouderenzorg en een specialist ouderengeneeskunde via de wijkgerichte zorg. Met hen kunnen ze overleggen en op zoek naar een geschikte plek, bij voorkeur vóór er een crisis ontstaat.

Van Wet Bopz naar Wzd en Wvggz
De voormalige Wet Bopz werd begin dit jaar opgesplitst in een wet voor psychiatrische patiënten, die nu onder de Wet verplichte ggz (Wvggz) vallen, en de Wet zorg en dwang (Wzd), voor cliënten met een verstandelijke beperking of psychogeriatrie. De laatste groep patiënten werd bij een crisis voorheen opgenomen door de ggz. De nieuwe wet zou ertoe moeten bijdrage dat deze groep nu sneller wordt opgenomen in de juiste zorginstellingen met expertise voor hun specifieke problematiek. Hier schuurt het in veel regio’s, omdat de gehandicapten- en ouderenzorg niet gewend zijn om een crisisdienst te draaien.

Wzd-crisisopvang

‘Met de invoering van de Wet zorg en dwang konden we de crisisopvang voor ouderen met psychogeriatrische crises in dit bestaande systeem verwerken’, vertelt Van Schaik, voorzitter van de raad van bestuur van ouderenzorgorganisatie Kennemerhart. Van Schaik is tevens psychiater, gespecialiseerd in ouderen. ‘Ik weet dus precies over welke doelgroep het gaat. En bij de start van dit project hielp het ook dat ik voor de ggz bij mijn voormalige collega’s van GGZ inGeest kon aankloppen.’

Minder gedwongen opnames

‘Het belangrijkste is dat het leidt tot minder gedwongen IBS’en’, vertelt Van Schaik. ‘Ouderen die het thuis niet meer redden worden idealiter eerst verleid tot een vrijwillige opname in een verpleeghuis. Casemanagers en verpleegkundigen ouderenzorg zijn hier vaak heel goed in. Of de specialist ouderengeneeskunde wordt, via de huisarts, betrokken voor een rechtelijke machtiging. Sinds we deze samenwerking hebben met de ggz en de huisartsen komen er ook minder crisisopnames voor in de vorm van een IBS, waarbij je binnen 24 uur een plek moet hebben of de burgermeester wijst een plek toe. In 2019 hadden we 60 IBS’en. Dit jaar tot nu toe 30. Mogelijk speelt corona daar ook een rol in. Maar de rechtelijke machtigingen, waarbij je een week hebt om een geschikte plek te vinden, komen juist vaker voor. In 2019 30 keer. Dit jaar tot nu toe 80 keer.’

Drie crisisdiensten zijn ondoelmatig

In Zuid-Kennemerland verzorgt de ggz de volledige crisisdienst. Van Schaik: ‘Het zou ondoelmatige zorg zijn als vanwege de Wzd de ouderenzorg en gehandicaptenzorg beide hun eigen crisisdienst zouden moeten optuigen en er drie crisisbusjes door de regio zouden gaan rijden. Voorwaarde voor de ggz om dit te doen, is dat ze hulp kunnen vragen bij een specialist ouderengeneeskunde (SO) en zij, na afgifte van een IBS onder de Wzd ook een cliënt kunnen plaatsen in de ouderenzorg. De vier organisaties hebben daarom een achtervang-rooster gemaakt zodat er altijd een SO beschikbaar is voor overleg met de crisisdienst, of huisartsen en er altijd een IBS-bed beschikbaar is.’

Patiëntengroep

‘Het belangrijkste is dat we een oplossing hebben voor cliënten die in acute crisis zijn’, vertelt Van Schaik. ‘Ik merkte dat, juist omdat ik uit de ouderenpsychiatrie kom en nu in de ouderenzorg werk, het welzijn van deze specifieke patiëntengroep me erg aan het hart gaat. Ik vind het belangrijk dat we goed voor ze zorgen. Daar zijn we toe op aard. Dan moet je dus niet zeuren over geld. Omdat ik merkte dat ik emotioneel betrokken was, heb ik mijn collega’s gevraagd om woordvoering rondom het project te doen. De eerste overleggen moesten de verschillende organisaties elkaar echt nog vinden. Dat vraagt geduld en tact.’

Politieke discussie

Rondom de invoering van de Wzd borrelden dezelfde emoties op. ‘Ik zag dat verschillende brancheverenigingen en financiers tegenstrijdige adviezen gaven’, vertelt Van Schaik. ‘De Nederlandse ggz, de NVvP en de zorgverzekeraars benadrukten dat deze cliënten opgevangen moeten worden door de ouderen- en gehandicaptenzorg. Terwijl Verenso en ActiZ bleven hameren op het feit dat crisisopvang niet wordt vergoed door het zorgkantoor of zorgverzekeraar. Een discussie waar de cliënt niks aan heeft.’

‘We hebben altijd met z’n allen voor deze cliëntengroep gezorgd. Door een verandering in de wet zijn de cliënten niet ineens andere mensen met andere problemen. We moeten alleen naar nieuwe oplossingen zoeken. Het had de brancheverenigingen en financiers gesierd als ze in een vroeg stadium gezamenlijke een oplossing hadden gezocht, in plaats van deze politieke discussie te voeren. Gelukkig lijken de partijen nu met elkaar aan tafel te zitten om een oplossing te bedenken.’

Kom afkijken!

Het systeem voor ouderenopvang in Zuid-Kennemerland mag iedereen afkijken wat Van Schaik betreft: ‘Iedereen is van harte uitgenodigd om te komen kijken, en heel het programma, inclusief het ontwikkelde dashboard, over te nemen! Ik gun elke regio zo’n goede samenwerking en systeem voor acute zorgplaatsing voor ouderen.’

Bron: Zorgvisie
Door: Sterre ten Houte de Lange

Deel deze pagina:

Ander nieuws

Ontvang ons nieuws

Wilt u op de hoogte gehouden worden van onze locaties, nieuws en activiteiten? Schrijft u zich dan hier in voor onze nieuwsbrief:

Inschrijven nieuwsbrief
Meerkeuze *
Bezig met versturen